W Unii Europejskiej obowiązują obecnie 24 języki oficjalne i 3 alfabety. Po przystąpieniu Polski do UE język polski stał się jednym z tzw. języków urzędowych, co stworzyło nowe perspektywy kariery za granicą dla tłumaczy, zarówno ustnych, jak i pisemnych. Wymogiem przyjęcia do elitarnego grona tłumaczy UE jest nie tylko biegła znajomość co najmniej dwóch języków obcych, ale również doskonała znajomość języka ojczystego. Co zrobić, żeby stać się członkiem tej elitarnej grupy profesjonalistów?

1. Przede wszystkim należy biegle władać co najmniej dwoma językami obcymi mającymi status oficjalnego języka Unii Europejskiej.

Umiejętność tłumaczenia co najmniej dwóch języków stanowi absolutne minimum. Ponadto jednym z tych języków powinien być język niemiecki lub francuski. Oprócz tego, należy jednak pamiętać, że językiem „pivot” (czyli językiem pośrednim w tłumaczeniu ustnym) wykorzystywanym w tłumaczeniach UE jest często język angielski. Można więc powiedzieć, że im więcej języków znamy na odpowiednio wysokim poziomie zaawansowania, tym większa szansa na zdobycie pracy tłumacza w instytucjach UE.

2. Dobrze jest nauczyć się nieco mniej popularnego języka, aby znaleźć dla siebie niszę na rynku tłumaczeń.

Opanowanie nawet kilku popularnych języków Unii Europejskiej nie gwarantuje sukcesu, ponieważ ich popularność oznacza również konkurowanie z wieloma tłumaczami władającymi tą samą kombinacją języków. Tak więc, dobrze jest znać francuski, niemiecki, angielski czy włoski, ale jeszcze lepszym rozwiązaniem jest umiejętność tłumaczenia któregoś z mniej znanych języków Unii. Tym sposobem tłumacz może wyróżnić się wśród swoich koleżanek i kolegów po fachu.

3. Znajomość języków to nie wszystko! Ważna jest także wiedza merytoryczna.

Tłumacz powinien doskonale orientować się w sprawach współczesnego nam świata polityki, gospodarki i nauki. Nawet najlepszy tłumacz może dobrze przełożyć tylko te treści, których sens jest dla niego zrozumiały. Nie sposób tłumaczyć informacji z dziedzin, które są nam słabo znane lub wręcz kompletnie obce. Tak więc solidne podwaliny z zakresu wiedzy ogólnej są warunkiem koniecznym pracy każdego tłumacza.

4. Wiedza o UE kluczem do pracy w unijnych instytucjach.

Jeżeli możliwie rozległa wiedza o współczesnym świecie jest fundamentem pracy każdego tłumacza, to wiedza o historii i funkcjonowaniu unijnych instytucji jest kluczem do zatrudnienia dla unijnego tłumacza. Znajomość różnych instytucji UE i realizowanych przez nie programów, sposobów w jaki współdziałają oraz ich planów na przyszłość stanowi wymóg absolutny.

5. Zdobywaj praktyczną wiedzą o tłumaczeniach podczas staży w instytucjach UE.

Jeżeli zastanawiasz się, czy praca tłumacza w instytucjach UE jest dla Ciebie, jest tylko jeden sposób, żeby się o tym przekonać. Nie ma lepszego sposobu na zweryfikowanie swoich wyobrażeń o „pracy marzeń”, niż sprawdzenie ich w praktyce. Poznanie pracy unijnych instytucji od kuchni może tylko pomóc w podjęciu właściwej decyzji, a tym, którzy uznają, że to praca dla nich, pozwoli zdobyć pierwsze szlify w niełatwej pracy tłumacza.

6. Praktyka czyni mistrza.

Niezależnie od aplikowania na staże w UE, każdy młody tłumacz powinien korzystać z okazji dostępnych na lokalnym rynku pracy, aby poszerzyć swoją wiedzę o tłumaczeniach i zdobyć pierwsze doświadczenie. Targi branży tłumaczeniowej, warsztaty, szkolenia i inne wydarzenia organizowane przez lokalne lub ogólnokrajowe społeczności tłumaczy z pewnością pomogą młodym adeptom w przełamaniu pierwszych lodów i znalezieniu możliwości rozwoju w drodze do upragnionej pracy.

7. Studia podyplomowe – zdecydowanie dobry pomysł!

Nie jest tajemnicą, że tłumaczeniami parają się często osoby bez specjalistycznego językowego wykształcenia. Merytoryczna wiedza z danej dziedziny poparta odpowiednio zaawansowaną znajomością języka obcego często wystarcza do wykonywania tłumaczeń, zwłaszcza z języka obcego na język ojczysty. Dlatego warto inwestować czas i środki w pogłębianie swojej wiedzy językowej. Osobom zainteresowanym tłumaczeniami dla unijnych instytucji z pewnością przydadzą się specjalistyczne szkolenia poświęcone terminologii związanej z polityką, prawem i administracją. Jeszcze lepiej będzie, gdy wykładowcami na takich zajęciach będą osoby aktywnie uczestniczące w pracach Dyrekcji Generalnej ds. Tłumaczeń UE.

8. Stara miłość nie rdzewieje, ale praktyczne umiejętności językowe owszem.

Jeżeli doprowadziłeś swoją biegłość wypowiadania się w języku obcym do poziomu bliskiego perfekcji, nie pozwól, aby ta cenna umiejętność ‘zardzewiała’. Po ukończeniu studiów lub powrocie z zagranicznego stażu nieustannie pracuj nad umiejętnością precyzyjnego, płynnego i sprawnego wyrażania swoich myśli w obcym języku. Jest to sprawność, która wymaga nieustannego ćwiczenia, a w pracy tłumacza ustnego nic nie zastąpi zdolności wypowiadania się w języku obcym.

Tłumacz Przysięgły Języka Angielskiego we Wrocławiu Jacek Kasprzyk